|
|
|
Казахские сказки — Қазақ ертегілері / ..Аңыз әңгімелер Қожанасырдың қарыз беріп, қарыз алуыҚожанасырдың бір кісіде алашақ 5 теңгесі бар екен. Екі жылға
толғанда алашағы есіне түсіп, берген кісісінен ақшасын алыпты
да қарызға 5 теңге қосып алыпты. Бірақ ол кісі 5 теңгені қарызға
берерінде: «Ертең тауып бер ақшамды, бермесең күніне 1 сомнан
өсіп отырады» – депті. Қожанасыр «құп» – деп ертеңінде есінен
шығып, айлар бойы қарызын бермей жүре беріпті. Ал ана кісі, бір
күн өтсе «бір сом» – деп, он күн өтсе «он сом» – деп қарызының
өсіп келе жатқанына қуанып, «100 теңгеге толғасын алайын», – деп
жүре беріпті. Ақыры қарызының берген күніне 100 күн болғанда
Қожанасырға келіп: «Қожеке, қарыз алғаныңа бүгін 100 күн, келісім
бойынша 5 теңгеме 100 теңге қосып бересің», – депті. Қожекеңнің
есіне қарызы жаңа ғана түсіп: «Құп, тілегің болсын, бірақ қарызың
мен өсіміңді бидің алдына барып беремін», – депті. Бұл сөзді естіген
ана кісі қуанып, Қожанасырды жер-көкке сыйғызбай мақтай беріпті.
Сонымен ақшасын 105 теңгеге толтырған Қожанасыр кісісін ертіп
биге жүгініпті де, 105 сом ақшасын тосып «Мына кісіге беріңіз» –
деп жайын айтыпты. Би тілегін орындап, «Тағы қандай арыздарың
бар» – дегенде, Қожанасыр: «Тақсыр, енді менің алашағым бар, бұл
кісіде. Бұдан екі жыл бұрын 5 теңге қарыз алып еді, содан 100 күн
бұдан бұрын берді. Күніне 1 теңгеден өсіп отырғанда, мен қанша
аламын, соны төрелеп алып беріңіз», – депті. Ана кісі: «Ойбай, біз
олай келіскеміз жоқ-ты» – деп безектеп қоя беріпті. Төреші: «Жоқ,
заңды шығарып жүрген өздерің, «өсім» дегенді шығарып. Сондықтан
Қожекеңнің өсімін сен де бересің. Бір жылда 360 күн, екі жылда
720 күн, 720 күннен 100 күн шығарғанда 620 күн қалады, – Қожекеңе
620 сом бер. Бермесең зынданға 620 күнге салдырып қоямын», –
деп үкім беріпті. «Зындан» – десе зәресі кететін кісі «құп», – деп
Қожанасырға 620 теңге беріпті.
|
951